De Stichting Oude Groninger kerken publiceert regelmatig een blog over de instandhouding van kerken en kerkhoven. In bijgaande link staat de kerk in Obergum centraal, in verband met de voorstellen voor herinrichting die zijn gedaan door architect Liesbeth van der Pol. De SOGK (en ook de redactie van Winshem) is benieuwd naar uw reacties!
http://groningerkerken.wordpress.com/2014/10/15/metamorfose-voor-obergum/
Tijdens Open Monumentendag kunt u in Winsum diverse monumenten bezoeken.
Zaterdag 13 september 2014
Open dag pand Westerstraat 1 te Obergum / 10u.00 – 16u.00
Vele jaren was het vervallen huis aan de Westerstraat 1 een ‘rotte’ plek in het nog steeds beschermde dorpsgezicht van Obergum. Onlangs is een nieuwe en ondernemende eigenaar begonnen met een ingrijpende herbouw/restauratie. Tijdens de werkzaamheden kwamen heel opmerkelijke zaken aan het licht: middeleeuwse muren (kloostermoppen) in de eerste verdiepingen aan de zuidzijde, oude schouwen en bedsteden, putten, 17de- en 18de-eeuwse delftsblauwe wandtegels en ander oud huisgerei.
Loop tussen 10 u. en 16 u. eens binnen om in de tijd ‘op reis’ te gaan in een van de oudste huizen van het dorp.
Lezing over herbergen in Winsum in De Gouden Karper / 14u.
Door de eeuwen heen hebben reizigers uit alle streken ook in Winsum en Obergum onderdak kunnen vinden in diverse herbergen. De oudste en belangrijkste waren De Karper (nu: De Gouden Karper) en ‘Tho Gennepe’ (later Logement Alderts, nu J&A). Waren er nog meer? Hoe moet het geweest zijn om in Winsum of Obergum te eten en overnachten? Wie kwamen er hier zoal logeren? En hoe maakten de dorpsbewoners zelf gebruik van de logementen?
Om 14u. verzorgt historicus Jacques Tersteeg in de Gouden Karper, waar onlangs oude bouwfragmenten weer aan het licht kwamen, een korte lezing over dit onderwerp. Een bescheiden, doch voedzame versnapering staat voor u klaar.
Lezing over Nathan Albert de Vries in de synagoge te Obergum (Schoolstraat 24) / 15u.
Om 15u. verzorgt historicus Romke Visser in de onlangs fraai gerestaureerde synagoge te Obergum een korte lezing over de in Winsum geboren Nathan Albert de Vries (1878-1924). Nathan, veelal ‘Nardus’ genoemd, groeide op in Winsum en huwde in 1906 met Agnes Bruins, een niet-joodse vrouw. Samen met haar speelde hij een belangrijke rol tijdens de joodse emancipatie en maakten zij carrière binnen de SDAP. Na de sluiting van de synagoge in 1934 werd het gebouw overgenomen door de arbeidersvereniging ‘Moderne Winsumer Bestuurdersbond’ en omgedoopt tot het ‘N.A. de Vriesgebouw’.
Zondag 14 september 2014
Film en expositie in de synagoge te Obergum (Schoolstraat 24) / 13u.00 – 17u.oo
Op deze dag wordt jaarlijks in 32 landen de Europese dag van Joods Cultureel Erfgoed georganiseerd. Noord-Nederland kende, en kent een rijk Joods verleden en heden. Dit jaar luidt het thema ‘Vrouwen in het Jodendom’. Naast gevarieerde programma’s in de synagoges van o.a. Leeuwarden, Groningen, Zuidlaren en Bourtange (vanaf 13u.00), worden in de Obergumer synagoge een film over het leven van Sophie Asscher (moeder van
van Michiel en Isaac de Vries) vertoond en een expositie gehouden van judaïca (privécollectie Chanoet Antiek te Mensingeweer). Voor nadere bijzonderheden zie:
www.groningsjoodseerfenis.nl en www.sjoelplein.nl.
Herinnering en herleving, Joden in Nederland na 1945
Op 13 april om 15.00 uur zal historicus dr. Bart Wallet in de Obergumer kerk een lezing houden over de wijze waarop joodse gemeenschappen na de oorlog terugdachten aan het verleden. In hoeverre beïnvloeden de herinneringen aan de Shoah de herleving, en welke rol speelde de wens om de joodse identiteit te bewaren?
Bart Wallet werkt als historicus bij de Vrije Universiteit te Amsterdam. Hij is gespecialiseerd in Joodse geschiedenis.
Toegang 7,50. Kaarten kunt u reserveren bij info@sjoelplein.nl of 0595-442728.
Meer informatie is te vinden op www.sjoelplein.nl
Programma ledenvergadering van de Historische Vereniging Winsum-Obergum, welke gehouden zal worden op 6 november in Zalencentrum De Hoogte, Kerkpad te Obergum; aanvang 20.00 uur.
Het programma voor de avond ziet er als volgt uit:
1. Opening door de voorzitter dhr. J. Tersteeg.
2. Mededelingen.
3. Oproep tot het in leven roepen van werkgroepen.
4. Rondleiding Groninger Archieven voor de leden. Is hier animo voor?
5. Lezing van de heer J. Meijering over de historische vaarverbindingen tussen Groningen en Friesland
6. Beantwoording vragen en w.v.t.t.k.
7. Sluiting.
Het belooft een interessante avond te worden, waarbij uw aanwezigheid zeer op prijs wordt gesteld.
De presentatie gaat over de geschiedenis van het van Starkenborghkanaal en haar voorgangers het Hoendiep en het Caspar de Roblesdiep.
In september 2011 was Noord Nederland gastheer van de internationale World Canals Conference met een programma dat onder meer aandacht schonk aan de bescherming en herontwikkeling van historische kanalen. Nog in de 20e eeuw was Nederland binnen Europa het land met de grootste dichtheid aan waterwegen. Daarvan is nu meer dan de helft buiten gebruik of gedempt. We zouden haast vergeten dat het graven van kanalen in Nederland een lange geschiedenis heeft en dat Groningen een kanalenprovincie bij uitstek is. In deze bijdrage komen enkele historische aspecten van het gebied tussen de stad Groningen en de Fries-Groningse grens aan bod.
De ontwikkeling van het Caspar de Roblesdiep tot het Van Starkenborghkanaal laat zien hoe deze vaarverbinding in de loop der eeuwen noordwaarts, in de richting van de zeekleigronden, is opgeschoven.
Ze heeft zich vooral in de breedte en de diepte ontwikkeld, van een onaanzienlijke sloot van soms maar vijf meter breed naar een 60 meter breed kanaal.
De beweegredenen voor de aanleg en de aanpassingen veranderden met de tijd.
De verschijningsvorm in het landschap verschilt aanzienlijk. Het Caspar de Robelsdiep, in aanleg al van een bescheiden afmeting, is na 1654 in onbruik geraakt en, voor zover nog aanwezig, gedegradeerd tot een perceelsloot. Het jongere Hoendiep was ruimer dan het Caspar de Roblesdiep en heeft wat meer zichtbare sporen achtergelaten. Waar het niet werd opgeslokt door het Van Starkenborghkanaal, is het oorspronkelijke beeld nog zichtbaar, zoals in het stuk van Briltil tot de stad Groningen met zijn plaatselijk bewaarde draaibruggen.
Het Van Starkenborghkanaal is in het landschap zeer nadrukkelijk aanwezig met zijn hoge (spoor)bruggen, bomenrijen en gronddepots langs de oevers. Op een aantal depots heeft spontane natuurontwikkeling geleid tot bescherming als natuurgebied. Het tracé doorsnijdt oude landschappelijke structuren en elementen, zoals de glaciale rug van Noordhorn-Zuidhorn en de oude Spanjaardsdijk. Het is een vreemd element in het landschap geworden met een zo robuuste maatvoering dat die gevoelsmatig niet meer in het omringende landschap past. Het kanaal kreeg bovenregionale betekenis en het is vanuit dat oogpunt begrijpelijk en ook aannemelijk dat het Van Starkenborghkanaal, net als de autowegen voortgekomen uit het lokale verkeersnetwerk, zich steeds meer onafhankelijk van het landschap zal ontwikkelen.
Aan de hand van tekeningen, oude foto’s en kaarten zal de ontwikkeling van deze kanalen worden toegelicht.
Programma ten behoeve van de Landelijke Open Monumentendag op
14-09-2013 te Winsum en Obergum.
Thema: Macht en Pracht.
Morgenprogramma van 10.00 – 13.00 uur. Middagprogramma van 14.00 – 17.00 uur.
Het thema Macht en Pracht te Winsum en Obergum wordt toegelicht door een door gidsen begeleide wandeling in het tweelingdorp langs een steenhuis, middeleeuwse kerken, vroegere borgterreinen en andere historische plaatsen. Het startpunt is de zijingang van het Jacobijnenhuis aan de Hoofdstraat W 27/Havenstraat 2. Het eindpunt van de wandeling ligt op het vroegere kerkhofje van Bellingeweer.
De macht en de pracht in de middeleeuwen manifesteerden zich vooral in en rond de kerken en borgen. Het thema in de verstrekte folder is daarom gericht op de kerkelijke en landadellijke macht en pracht, al moet gezegd worden dat in Winsum en Obergum veel van de oude glorie teloor is gegaan.
Het programma start in het Jacobijnenhuis om 10.00 uur en om 14.00 uur met een bezichtiging van het vroegere steenhuis. Op de eerste verdieping kan de onlangs ingerichte werk- en vergaderkamer van de Historische Vereniging Winsum-Obergum worden bezocht. Daarna vindt er een powerpointpresentatie plaats over de middeleeuwse kerken en borgterreinen en over de vermoedelijke plaats van het vroegere Dominicanenklooster.
Vervolgens kan men deelnemen aan een van de begeleide wandelexcursies naar achtereenvolgens : 1. het Jacobijnenhuis (werkruimte en powerpointpresentatie) 2. de vroegere plaats van de westelijke Ripperdaborg (Rabobank) aan de Geert Reindersstraat 3. de vroegere plaats van het klooster en de kloosterkerk in de Molenstraat 4. de Sint Nicolaaskerk (Obergumer kerk ) aan het kerkpad 5. de Synagoge, Schoolstraat 24 6. de Torenkerk (Winsum), Kerkstraat 14 7. de vroegere plaats van de oostelijke Ripperdaborg (Ripperdaheerd) achter het station 8. de vroegere plaats van de Tammingaborg 9. het vroegere kerkhofje van Belllingeweer.
De gidsen verzorgen ter plaatse een toelichting.
De gidsen zijn J. Tersteeg (route nr. 1 t/m 4) B. Raangs (route nr. 5 t/m 7) en
C. de Ranitz (route nr. 8 en 9).
De (lege) terreinen van de vroegere Obergumer borgen, De Brake en Blauwborg, liggen te ver buiten de route en worden derhalve niet bezocht.
