Johannes Lindenbergh op Ledenvergadering Historische Vereniging

De komende ledenvergadering van de HVWO, vindt plaats op dinsdag 24 maart 2015 in het zalencentrum De Hoogte, Kerkpad te Obergum; aanvang 20.00 uur.

Op de agenda staan het jaarverslag 2014, het verslag van de kascommissie, jaarrekening 2014, begroting 2015 en bestuursverkiezing. Tevens voordracht en benoeming van twee ereleden van de vereniging.

Lezing van dhr. J.P. Lindenbergh van het Waterschap “Noorderzijlvest” over de taken van het waterschap, de geschiedenis van de waterbeheersing en actuele zaken, zoals de mogelijke negatieve gevolgen van de aardgaswinning in onze provincie.

De spreker geeft een algemene toelichting op de taken van het waterschap.
De geschiedenis van de waterbeheersing komt aan bod, waarna hij ingaat op actuele ontwikkelingen.
Menigeen maakt zich zorgen over de conditie en de huidige hoogte van de (zee)dijken in verband met de mogelijke invloed van de frequent voorkomende aardbevingen in onze provincie ten gevolge van de aardgaswinning. Zijn de dijken, zoals die er nu liggen, wel bestand tegen schade door de bevingen? En tegen buitengewone hoge waterstanden vanwege de klimaatveranderingen? Onze provincie wordt immers voor een groot deel omgeven door water, dat gekeerd wordt door dijken. Ook grote en belangrijke kanalen zijn vaak bedijkt.

Het is van het grootste belang dat de bevolking zich veilig kan blijven voelen.
Het werk van de waterschappen moet daarom nu en later doorgaan.
Onder de actuele ontwikkelingen vallen zeker ook de Waterschapsverkiezingen van 18 maart 2015.

Lezing Cees de Ranitz op ledenvergadering Winshem

Op dinsdag 27 januari vond een ledenvergadering plaats van de Historische Vereniging. Cees de Ranitz, actief lid vanaf het eerste uur, hield een lezing over het ‘Onverdeelde Munnikeveen’. De geschiedenis van dit kleine kweldergebied in de Dollard bracht het publiek onder meer naar de Cisterciënzer kloosters, de Reductie van Groningen, de slag bij Heiligerlee, en de verschillende aanspraken van Duitsland en Nederland op de Dollard. Cees ging ook uitgebreid in op de veranderde hydrologie en de bedreigingen voor de natuur in de omgeving van het Munnikeveen.

 

Cees de Ranitz voor een kaart van het Onverdeelde Munnikeveen

Cees de Ranitz voor een kaart van het Onverdeelde Munnikeveen

Lezing

Op 27 januari organiseert de Historische Vereniging Winsum-Obergum een lezing over de Waddenkust in de loop der eeuwen. De lezing vindt plaats in Zalencentrum De Hoogte en begint om 20.00 uur. Iedereen is van harte welkom.

De heer Ir. C. de Ranitz zal spreken over een aantal aspecten uit vijf perioden:

a. De situatie van de Groninger Waddenkust vóór de bedijking.

b. De kloostertijd tussen 1100-1594, waarna het bezit over ging naar anderen.

c. De tijd van de Republiek der Verenigde Nederlanden van 1569-1795.

d. De periode na de Franse revolutie tot heden.

e. De toekomst van de buitendijkse gebieden van zowel van Nederland als Duitsland, gezien vanuit de huidige problematiek, nu de Europese Natuurwetgeving er van kracht moet worden.

Kerkhof Bellingeweer wordt opgeknapt

Afbeelding

foto Tineke van der Schoor

De gemeente Winsum heeft onlangs geld beschikbaar gesteld om de Bellingeweerster begraafplaats een grote opknapbeurt te geven.

Landschapsbeheer Groningen gaat de klus dit voorjaar uitvoeren. De karakteristieke lindebomen worden gesnoeid en daarna zullen de grafmonumenten worden hersteld. Landschapsbeheer Groningen organiseert dit voorjaar eeninformatiebijeenkomst samen met de gemeente Winsum. Er worden nog vrijwilligers gezocht die willen helpen met het herstel.

rustplaats

Boek ‘Nijhuis Architect’ gepresenteerd

Het overzichtswerk van de architecten Gerrit Nijhuis, Karel Reker en Lammert Geerd Reker, geschreven door Peter Suidman  en Herman Waterbolk, is onlangs gepresenteerd aan wethouder Roeland van der Schaaf van de gemeente Groningen. Zie het bericht op Jouwstad Groningen.

Gerrit Nijhuis heeft ook een drietal huizen in Winsum ontworpen: een notariswoning aan Hoofdstraat Winsum 70, nu het gemeentehuis, een woning aan de Stationsweg 4, en de Conservenfabriek Hunsingo aan de Trekweg (in maatschap met A Kuiler en L Drewes). Op dit moment is de redactie bezig een artikel voor te bereiden over de (voormalige) woning aan de Stationsweg 4, zoals ontworpen voor burgemeester Brommersma. Later bewoonde dokter Mansholt het pand. Mocht u over dit pand meer informatie hebben of over oude foto’s beschikken, dan horen wij dat heel graag!

Op de website van Peter Suidman is meer informatie te vinden over Gerrit Nijhuis en het architectenbureau Nijhuis & Reker. Ook is daar het boek te bestellen.

 

In Memoriam Piet Noord

Op 30 oktober is Piet Noord overleden op 85-jarige leeftijd. Hij was jarenlang actief lid van de Historische Vereniging. Jacques Tersteeg schreef onderstaand In Memoriam.

DIGITAL CAMERA

Met het overlijden van Piet Noord is een markante dorpsgenoot en grote en actieve liefhebber van de geschiedenis van Winsum, Obergum en omgeving helaas weggevallen. Gedurende de meer dan zestig jaren die hij in Winsum doorbracht, – in 1953 kwam hij op 24-jarige leeftijd vanuit Marum naar Winsum, waar hij vanaf dat jaar tot aan zijn pensioen in 1954 werkte als ‘ambtenaar ter secretarie’-, heeft Piet zich op velerlei wijze actief ingezet voor zaken die de geschiedenis en cultuur van Winsum en omgeving betreffen.

Vanaf de eerste dag in 1953, toen hij in Winsum neerstreek, moet hij al meteen begonnen zijn met zijn grote liefhebberij, namelijk van het aanleggen van plakboeken, vol historische foto’s, ansichtkaarten, krantenknipsels en andere ‘gedenkwaardigheden’. Spoedig ook wist hij zich als gemeenteambtenaar te ontwikkelen tot dé vraagbaak voor de eigentijdse gebeurtenissen in Winsum, maar vooral ook als de belezen kenner van de geschiedenis van dorp en gemeente. Niet voor niets was hij daarom vele jaren de lokale correspondent voor het Nieuwsblad van het Noorden (vanaf 1961), de Noordernieuwsbode, de Ommelander Courant, Radio Noord en De Wiekslag. In dit laatste, toen nog lokale ‘gele’ krantje verzorgde hij vele jaren en vrijwel wekelijks een historische ‘plaatje met praatje’-rubriek.

Gedurende een vijfentwintigtal jaren groeide zijn plakboekenverzameling zodanig aan, dat hij in 1978 het boekje Kent u ze nog…de Winsumers kon publiceren. In 1986 volgde het boekje Winsum-Obergum in oude ansichten (deel 2). Beide boekjes, uitgegeven te Zaltbommel bij uitgeverij Europese Bibliotheek, vonden gretig aftrek.

Ondertussen was Piet Noord als gemeenteambtenaar, correspondent en kenner van de plaatselijke historie en cultuur op velerlei andere wijzen zeer actief betrokken bij gemeentelijke en andere initiatieven (o.a. VVV). Om maar een tweetal grepen te doen: – Piet heeft zich tijdens de ontwikkeling van de nieuwe wijk Ripperda ingespannen de nieuwe straten van namen te voorzien die stammen uit de rijke geschiedenis van Winsum. Dankzij deze inspanningen zijn tot op de dag van vandaag prachtige oude namen als Tiggeldobbe, Dobvenne, Hoofmeester enz. weer actueel geworden en tot leven gekomen. – Toen in 1989 tijdens werkzaamheden in de Kloosterstraat, nu net precies voor de deur van zijn huis, een oude middeleeuwse muurfundering te voorschijn kwam, die afkomstig bleek te zijn van de oude tuinmuur van het Winsumer dominicanenklooster, nam hij in samenwerking met de gemeente het initiatief op deze plaats een klein monument ter herinnering op te richten, in de vorm van een muurtje van nieuwbakken kloostermoppen en een paal met koperen gedenkplaat.

In 1994-1995 was Piet ook nauw betrokken bij de initiatieven om in Winsum een historische vereniging in het leven te roepen. Vroegere initiatieven, o.a. met oud-raadslid Jan Venhuizen, konden eindelijk, op 15 december 1995, mede dankzij medewerking van oud-wethouder Van Biessum en oud-burgemeester Dees, verwezenlijkt worden. De inmiddels bijna 19 jaar oude vereniging heeft erg veel aan Piet Noord te danken. Gedurende 4 jaar was hij, tot 1999 toen hij 70 werd en reglementair aftrad, actief lid van het bestuur. Daarnaast was hij van 1996 tot, officieel 2005, als de grote kenner van de dorpsgeschiedenis, zeer actief lid van de redactie van het tijdschrift van de historische vereniging, het Infobulletin Winshem.

In de achttien jaren dat het Infobulletin Winshem nu bestaat publiceerde hij maar liefst negenentwintig kortere of langere bijdragen, alle ongetwijfeld ontleend aan zijn formidabele plakboekenverzameling! Kenmerkend voor zijn bijdragen zijn het heldere taalgebruik, zijn typisch journalistieke stijl en de nooit ontbrekende, vaak tot dan toe onbekende afbeelding(en). De vaste tijdschriftrubriek ‘Doudestieds’ is vele jaren zo veelvuldig en karakteristiek door hem gevuld, dat een naamsverandering van deze rubriek van ‘Doudestieds’ naar ‘DoudesPiets’ op z’n plaats zou zijn geweest.

Overigens was Piet naast alle redactie- en auteurswerk vele jaren niet te beroerd op zijn fiets door weer en wind het Infobulletin bij de leden van de vereniging te bezorgen, en bij het minste of geringste telefoontje met Piet over een of ander historisch onderwerp bezorgde hij ons per ommegaande, en vaak weer op de fiets, zijn eigen foto’s, aantekeningen en commentaar.

De historische vereniging Winsum-Obergum zal Piet zeer node missen. Toch zal hij nog vele jaren op zijn karakteristieke wijze in ons midden blijven voortleven, want enige tijd geleden gaf Piet toestemming zijn prachtige plakboekenverzameling te digitaliseren in het kader van de Beeldbank Groningen.

Bestuur en leden wensen zijn vrouw, kinderen, kleinkinderen en andere familie voor de nabije toekomst veel sterkte toe om het gemis van deze bijzondere man te verwerken.

Groningen in de Bataafse tijd

Op 21 oktober vond de ledenvergadering van de Historische Vereniging Winsum-Obergum plaats. Interim-voorzitter Joop Haak gaf toelichting op de voortgang van het grondradaronderzoek, waarmee de Vereniging de fundamenten van het klooster hoopt te achterhalen.

lezing Bataafse tijd

Ook deed hij een dringende oproep aan leden om zich beschikbaar te stellen als bestuurslid. Er is plaats voor vier (!) nieuwe bestuursleden, waaronder een nieuwe voorzitter.

dr. Henk Boels

Dr. Henk Boels hield een zeer interessante inleiding over de Bataafs-Franse tijd in Groningen. Een verslag van deze lezing verschijnt in ons volgende Infobulletin.

Metamorfose voor kerk Obergum?

Kerk ObergumDe Stichting Oude Groninger kerken publiceert regelmatig een blog over de instandhouding van kerken en kerkhoven. In bijgaande link staat de kerk in Obergum centraal, in verband met de voorstellen voor herinrichting die zijn gedaan door architect Liesbeth van der Pol. De SOGK (en ook de redactie van Winshem) is benieuwd naar uw reacties!

http://groningerkerken.wordpress.com/2014/10/15/metamorfose-voor-obergum/

Ledenvergadering 21 oktober “Groningen in de Bataafs-Franse tijd”

De ledenvergadering is op 21 oktober om 20.00 uur in De Hoogte, Kerkpad te Obergum.

De lezing wordt verzorgd door dr. Henk Boels en heeft als thema Groningen in de Bataafs-Franse tijd.
Op de agenda staat verder nog het onderzoek naar de ligging van het Dominicanerklooster in Winsum, de zoektocht naar nieuwe bestuursleden en inventarisatie van onderwerpen voor lezingen in de nabije toekomst.

Open Monumentendag in Winsum

Tijdens Open Monumentendag kunt u in Winsum diverse monumenten bezoeken.

Zaterdag 13 september 2014

Open dag pand Westerstraat 1 te Obergum / 10u.00 – 16u.00
Vele jaren was het vervallen huis aan de Westerstraat 1 een ‘rotte’ plek in het nog steeds beschermde dorpsgezicht van Obergum. Onlangs is een nieuwe en ondernemende eigenaar begonnen met een ingrijpende herbouw/restauratie. Tijdens de werkzaamheden kwamen heel opmerkelijke zaken aan het licht: middeleeuwse muren (kloostermoppen) in de eerste verdiepingen aan de zuidzijde, oude schouwen en bedsteden, putten, 17de- en 18de-eeuwse delftsblauwe wandtegels en ander oud huisgerei.
Loop tussen 10 u. en 16 u. eens binnen om in de tijd ‘op reis’ te gaan in een van de oudste huizen van het dorp.

Lezing over herbergen in Winsum in De Gouden Karper / 14u.
Door de eeuwen heen hebben reizigers uit alle streken ook in Winsum en Obergum onderdak kunnen vinden in diverse herbergen. De oudste en belangrijkste waren De Karper (nu: De Gouden Karper) en ‘Tho Gennepe’ (later Logement Alderts, nu J&A). Waren er nog meer? Hoe moet het geweest zijn om in Winsum of Obergum te eten en overnachten? Wie kwamen er hier zoal logeren? En hoe maakten de dorpsbewoners zelf gebruik van de logementen?
Om 14u. verzorgt historicus Jacques Tersteeg in de Gouden Karper, waar onlangs oude bouwfragmenten weer aan het licht kwamen, een korte lezing over dit onderwerp. Een bescheiden, doch voedzame versnapering staat voor u klaar.

Lezing over Nathan Albert de Vries in de synagoge te Obergum (Schoolstraat 24) / 15u.
Om 15u. verzorgt historicus Romke Visser in de onlangs fraai gerestaureerde synagoge te Obergum een korte lezing over de in Winsum geboren Nathan Albert de Vries (1878-1924). Nathan, veelal ‘Nardus’ genoemd, groeide op in Winsum en huwde in 1906 met Agnes Bruins, een niet-joodse vrouw. Samen met haar speelde hij een belangrijke rol tijdens de joodse emancipatie en maakten zij carrière binnen de SDAP. Na de sluiting van de synagoge in 1934 werd het gebouw overgenomen door de arbeidersvereniging ‘Moderne Winsumer Bestuurdersbond’ en omgedoopt tot het ‘N.A. de Vriesgebouw’.

Zondag 14 september 2014

Film en expositie in de synagoge te Obergum (Schoolstraat 24) / 13u.00 – 17u.oo
Op deze dag wordt jaarlijks in 32 landen de Europese dag van Joods Cultureel Erfgoed georganiseerd. Noord-Nederland kende, en kent een rijk Joods verleden en heden. Dit jaar luidt het thema ‘Vrouwen in het Jodendom’. Naast gevarieerde programma’s in de synagoges van o.a. Leeuwarden, Groningen, Zuidlaren en Bourtange (vanaf 13u.00), worden in de Obergumer synagoge een film over het leven van Sophie Asscher (moeder van
van Michiel en Isaac de Vries) vertoond en een expositie gehouden van judaïca (privécollectie Chanoet Antiek te Mensingeweer). Voor nadere bijzonderheden zie:
www.groningsjoodseerfenis.nl en www.sjoelplein.nl.